Ngăn chặn tình trạng “rửa” cá tầm nhập lậu
Không giấy tờ nhập khẩu, chứng nhận nguồn gốc, xuất xứ, không qua kiểm dịch, loại cá tầm nhập lậu sinh trưởng rất nhanh so với cá tầm nội địa và đặc biệt, lợi nhuận buôn bán cá tầm nhập lậu cao gần gấp đôi khiến thực trạng buôn lậu ngày càng “nóng”, còn thị trường trong nước thì đang lao đao…
Không giấy tờ nhập khẩu, chứng nhận nguồn gốc, xuất xứ, không qua kiểm dịch, loại cá tầm nhập lậu sinh trưởng rất nhanh so với cá tầm nội địa và đặc biệt, lợi nhuận buôn bán cá tầm nhập lậu cao gần gấp đôi khiến thực trạng buôn lậu ngày càng “nóng”, còn thị trường trong nước thì đang lao đao…
Cá tầm Trung Quốc ngập chợ.
Nhiều khả năng cá tầm nhập lậu được nuôi bằng thuốc kích thích sinh trưởng
Cá tầm nhập lậu từ Trung Quốc phát triển rất nhanh khiến nhiều lãnh đạo Bộ NN&PTNT cũng tỏ ra nghi ngờ về khả năng tồn dư chất kích thích, tăng trọng. Không những thế, cá tầm nhập lậu đang chèn ép người nuôi cá tầm trong nước, có tỉnh, tiêu thụ loại cá này giảm tới 80% do cá tầm nhập lậu tràn vào. Trước tình hình này, Hội Nghề cá Việt Nam đã có văn bản gửi Cục An ninh nông nghiệp và nông thôn - Bộ Công an đề nghị vào cuộc ngăn chặn.
Theo ông Võ Văn Trác, Phó Chủ tịch Hội Nghề cá Việt Nam, hiện nay xuất hiện tình trạng thương nhân Trung Quốc bắt tay với một số cơ sở chăn nuôi khu vực biên giới đưa cá tầm Trung Quốc vào Việt Nam để “rửa” thành cá tầm trong nước, đưa vào nội địa tiêu thụ. Ông Trác đưa dẫn chứng một cơ sở nuôi cá tầm tại Tam Đường, Lai Châu đóng vai trò là trạm trung chuyển để rửa nguồn gốc cá tầm nhập lậu. Thậm chí, tại các cơ sở nuôi cá này có cả kỹ sư người Trung Quốc. “Hoạt động này đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất cá lạnh của Việt Nam. Làm lẫn lộn giữa cá nuôi trong nước và cá nhập lậu. Hội Nghề cá Việt Nam phản đối việc đưa cá tầm không rõ nguồn gốc từ Trung Quốc vào sản xuất, kinh doanh trái phép tại Việt Nam”, ông Trác nhấn mạnh.
Tại cuộc họp chiều 11/6 do Bộ NN&PTNT tổ chức, kết quả kiểm tra của Tổng cục Thủy sản cho thấy, tình trạng nhập lậu cá tầm vào Việt Nam thời gian qua là có và với số lượng nhiều. Việc nhập lậu chủ yếu được thực hiện qua một số tỉnh vùng biên giới phía Bắc như Quảng Ninh, Lạng Sơn, Lào Cai… Song, hiện vẫn chưa rõ quy mô, các đường dây vận chuyển cụ thể ra sao. Tại tỉnh Lào Cai, trong năm 2012, đã thu giữ 2.600kg cá tầm nhập lậu, tiêu hủy. Ông Dương Tiến Thể, Phó Vụ trưởng Vụ Nuôi trồng thủy sản, Tổng cục Thủy sản cho biết, ước tính, riêng năm 2012, trung bình mỗi ngày có khoảng 5 tấn cá tầm được nhập vào nước ta và mới đây nhất, con số công bố đã tăng lên gấp đôi. Hầu hết số cá tầm của Trung Quốc đều có giá rẻ, trung bình 70.000 đồng/kg và chỉ được tiêu thụ ở chợ, trong khi cá tầm của nước ta có giá 200.000 đồng/kg.
Ông Thể khẳng định, trứng cá tầm hiện được nhập chủ yếu qua con đường “xách tay” bằng đường hàng không. Một thời gian, Bộ NN&PTNT phối hợp cùng Bộ Công thương siết chặt việc vận chuyển này tại các sân bay Nội Bài và Tân Sơn Nhất thì tình hình có giảm. Nhưng, ngay sau khi lực lượng liên ngành ngưng kiểm tra thì tình trạng vận chuyển lại tái xuất.
Ông Thể cho rằng, cũng giống như nhập lậu gia cầm, cá tầm lậu hiện chưa xác định được chính xác là giống gì, giá trị dinh dưỡng có cao hay không. Song chắc chắn giá rẻ do cá của họ được nuôi theo quy mô công nghiệp. Với quy trình nuôi công nghiệp, kết hợp cùng việc sử dụng các loại cám tăng trọng nhanh sẽ có giá trị dinh dưỡng không cao. Ngoài ra, nếu sử dụng nhiều thuốc kháng sinh, cũng sẽ gây nguy cơ tồn dư các chất hóa học độc hại, ảnh hưởng đến sức khỏe người sử dụng.
Nuôi trong nước nhưng không có giấy tờ cũng coi là sản phẩm nhập lậu
“Tất cả cá tầm đang được tiêu thụ trên thị trường hiện nay nếu không có nguồn gốc, xuất xứ đều là hàng nhập lậu. Thậm chí, cá tầm đang nuôi tại các cơ sở trong nước, nếu không chứng minh được nguồn gốc thì cũng là sản phẩm nhập lậu”, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Thị Xuân Thu khẳng định.
Bà Thu nhìn nhận, tình trạng nhập khẩu, vận chuyển cá tầm nội địa hiện nay không được kiểm soát. Mặc dù, Cites là đơn vị quản lý, cấp phép nhập khẩu cũng như nuôi trồng mặt hàng này, song đến nay, đơn vị này chưa hề cấp phép cho bất kỳ đơn vị nào từ trứng đến cá tầm giống. Còn, với sản phẩm cá thương phẩm, phần lớn các lô hàng cá tầm không có nguồn gốc, xuất xứ đều là hàng nhập lậu, vì Cơ quan Thú y chưa hề cấp phép cho bất kỳ một lô hàng cá tầm thương phẩm nhập khẩu nào.
Thứ trưởng Bộ NN&PTNT yêu cầu, để ngăn chặn tình trạng nhập lậu loại cá này, Cục Thú y cần triển khai ngay việc quản lý sản phẩm này tại sân bay Nội Bài và Tân Sơn Nhất. “Bất kỳ lô hàng nào kiểm tra không chứng minh được nguồn gốc, xuất xứ sẽ buộc phải tiêu hủy. Không thể để tình trạng, cá tầm vận chuyển với số lượng lớn, phổ biến như vậy mà lại không được kiểm tra, kiểm soát”, bà Thu yêu cầu.
Ngoài ra, Tổng cục Thủy sản kiểm tra các cơ sở nuôi cá tầm trong nước ở khu vực biên giới, kê khai, giám sát theo quy định như nguồn gốc giống, ngăn ngừa tình trạng trung chuyển sản phẩm nhập lậu. Cục Quản lý chất lượng Nông lâm thủy sản và nghề muối cần lấy ngay mẫu cá tầm Trung Quốc để kiểm tra dư lượng các loại hóa chất, thuốc kích thích sinh trưởng.
Cá tầm nhập lậu từ Trung Quốc phát triển rất nhanh khiến nhiều lãnh đạo Bộ NN&PTNT cũng tỏ ra nghi ngờ về khả năng tồn dư chất kích thích, tăng trọng. Không những thế, cá tầm nhập lậu đang chèn ép người nuôi cá tầm trong nước, có tỉnh, tiêu thụ loại cá này giảm tới 80% do cá tầm nhập lậu tràn vào. Trước tình hình này, Hội Nghề cá Việt Nam đã có văn bản gửi Cục An ninh nông nghiệp và nông thôn - Bộ Công an đề nghị vào cuộc ngăn chặn.
Theo ông Võ Văn Trác, Phó Chủ tịch Hội Nghề cá Việt Nam, hiện nay xuất hiện tình trạng thương nhân Trung Quốc bắt tay với một số cơ sở chăn nuôi khu vực biên giới đưa cá tầm Trung Quốc vào Việt Nam để “rửa” thành cá tầm trong nước, đưa vào nội địa tiêu thụ. Ông Trác đưa dẫn chứng một cơ sở nuôi cá tầm tại Tam Đường, Lai Châu đóng vai trò là trạm trung chuyển để rửa nguồn gốc cá tầm nhập lậu. Thậm chí, tại các cơ sở nuôi cá này có cả kỹ sư người Trung Quốc. “Hoạt động này đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất cá lạnh của Việt Nam. Làm lẫn lộn giữa cá nuôi trong nước và cá nhập lậu. Hội Nghề cá Việt Nam phản đối việc đưa cá tầm không rõ nguồn gốc từ Trung Quốc vào sản xuất, kinh doanh trái phép tại Việt Nam”, ông Trác nhấn mạnh.
Tại cuộc họp chiều 11/6 do Bộ NN&PTNT tổ chức, kết quả kiểm tra của Tổng cục Thủy sản cho thấy, tình trạng nhập lậu cá tầm vào Việt Nam thời gian qua là có và với số lượng nhiều. Việc nhập lậu chủ yếu được thực hiện qua một số tỉnh vùng biên giới phía Bắc như Quảng Ninh, Lạng Sơn, Lào Cai… Song, hiện vẫn chưa rõ quy mô, các đường dây vận chuyển cụ thể ra sao. Tại tỉnh Lào Cai, trong năm 2012, đã thu giữ 2.600kg cá tầm nhập lậu, tiêu hủy. Ông Dương Tiến Thể, Phó Vụ trưởng Vụ Nuôi trồng thủy sản, Tổng cục Thủy sản cho biết, ước tính, riêng năm 2012, trung bình mỗi ngày có khoảng 5 tấn cá tầm được nhập vào nước ta và mới đây nhất, con số công bố đã tăng lên gấp đôi. Hầu hết số cá tầm của Trung Quốc đều có giá rẻ, trung bình 70.000 đồng/kg và chỉ được tiêu thụ ở chợ, trong khi cá tầm của nước ta có giá 200.000 đồng/kg.
Ông Thể khẳng định, trứng cá tầm hiện được nhập chủ yếu qua con đường “xách tay” bằng đường hàng không. Một thời gian, Bộ NN&PTNT phối hợp cùng Bộ Công thương siết chặt việc vận chuyển này tại các sân bay Nội Bài và Tân Sơn Nhất thì tình hình có giảm. Nhưng, ngay sau khi lực lượng liên ngành ngưng kiểm tra thì tình trạng vận chuyển lại tái xuất.
Ông Thể cho rằng, cũng giống như nhập lậu gia cầm, cá tầm lậu hiện chưa xác định được chính xác là giống gì, giá trị dinh dưỡng có cao hay không. Song chắc chắn giá rẻ do cá của họ được nuôi theo quy mô công nghiệp. Với quy trình nuôi công nghiệp, kết hợp cùng việc sử dụng các loại cám tăng trọng nhanh sẽ có giá trị dinh dưỡng không cao. Ngoài ra, nếu sử dụng nhiều thuốc kháng sinh, cũng sẽ gây nguy cơ tồn dư các chất hóa học độc hại, ảnh hưởng đến sức khỏe người sử dụng.
 |
| Cá tầm trong nước đang lao đao vì cá nhập lậu. |
Nuôi trong nước nhưng không có giấy tờ cũng coi là sản phẩm nhập lậu
“Tất cả cá tầm đang được tiêu thụ trên thị trường hiện nay nếu không có nguồn gốc, xuất xứ đều là hàng nhập lậu. Thậm chí, cá tầm đang nuôi tại các cơ sở trong nước, nếu không chứng minh được nguồn gốc thì cũng là sản phẩm nhập lậu”, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Thị Xuân Thu khẳng định.
Bà Thu nhìn nhận, tình trạng nhập khẩu, vận chuyển cá tầm nội địa hiện nay không được kiểm soát. Mặc dù, Cites là đơn vị quản lý, cấp phép nhập khẩu cũng như nuôi trồng mặt hàng này, song đến nay, đơn vị này chưa hề cấp phép cho bất kỳ đơn vị nào từ trứng đến cá tầm giống. Còn, với sản phẩm cá thương phẩm, phần lớn các lô hàng cá tầm không có nguồn gốc, xuất xứ đều là hàng nhập lậu, vì Cơ quan Thú y chưa hề cấp phép cho bất kỳ một lô hàng cá tầm thương phẩm nhập khẩu nào.
Thứ trưởng Bộ NN&PTNT yêu cầu, để ngăn chặn tình trạng nhập lậu loại cá này, Cục Thú y cần triển khai ngay việc quản lý sản phẩm này tại sân bay Nội Bài và Tân Sơn Nhất. “Bất kỳ lô hàng nào kiểm tra không chứng minh được nguồn gốc, xuất xứ sẽ buộc phải tiêu hủy. Không thể để tình trạng, cá tầm vận chuyển với số lượng lớn, phổ biến như vậy mà lại không được kiểm tra, kiểm soát”, bà Thu yêu cầu.
Ngoài ra, Tổng cục Thủy sản kiểm tra các cơ sở nuôi cá tầm trong nước ở khu vực biên giới, kê khai, giám sát theo quy định như nguồn gốc giống, ngăn ngừa tình trạng trung chuyển sản phẩm nhập lậu. Cục Quản lý chất lượng Nông lâm thủy sản và nghề muối cần lấy ngay mẫu cá tầm Trung Quốc để kiểm tra dư lượng các loại hóa chất, thuốc kích thích sinh trưởng.
Theo CAND
