Thế giới bình luận Mỹ nới cấm vận vũ khí với Việt Nam

Việc chính phủ Mỹ thông báo bãi bỏ một phần lệnh cấm vận vũ khí sát thương với VN mang lại tác động lớn đến cân bằng quyền lực trong khu vực.

Ngày 4/10, Defense News đưa tin, các quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ thừa nhận rằng định nghĩa về "an ninh hàng hải" mà Washington nới lỏng cho Việt Nam sẽ bao gồm máy bay.

Ông Richard Aboulafia từ tập đoàn Teal cho rằng, đối với một số cơ sở công nghiệp quân sự Mỹ thì Việt Nam có thể là một mỏ vàng trong bối cảnh nước Mỹ đang đối mặt với lệnh cắt giảm ngân sách quốc phòng.

"Có một mức độ chắc chắn rất cao rằng, một ngày nào đó Việt Nam sẽ là một thị trường thiết bị quốc phòng lớn của Mỹ, và chỉ trong một vài năm nữa thôi họ sẽ theo hướng đó", Aboulafia bình luận.

Ông hy vọng Việt Nam có thể nhanh chóng mua được một số máy bay P-3 mà hải quân Mỹ đang dư thừa và tìm cách cho ra ngoài biên chế để nâng phiên bản cao hơn, P-8 đưa vào phục vụ.

Nhiều nhà quan sát dự đoán "Sát thủ săn ngầm" P-3 Orion của Mỹ sẽ được bán cho Việt Nam để tăng cường an ninh hàng hải

Sử dụng máy bay vận tải C-130 cũng có thể là lựa chọn nhiều ý nghĩa cho các hoạt động tìm kiếm, cứu nạn hàng hải. Điều này có thể diễn ra với Việt Nam dưới hình thức xuất khẩu C-130H dư thừa để Mỹ trang bị loại C-130J hiện đại hơn.

Đài tiếng nói Hoa Kỳ, cũng dẫn lời cố vấn cấp cao Earnest Bower của Trung tâm Nghiên cứu quốc tế và Chiến lược Hoa Kỳ (CSIS) ở Thủ đô Washington DC rằng:

"Với Mỹ, Việt Nam là một trong những nước có vai trò chiến lược trong Đông Nam Á, cân bằng các lợi ích kinh tế-an ninh, muốn tăng cường sức mạnh cho khu vực, hiểu rõ cấu trúc kinh tế-an ninh đang trỗi dậy của khu vực.

Vì vậy, Việt Nam trở thành một trong những đối tác đặc biệt quan trọng đối với Mỹ và cũng là đối tác chính ở Đông Nam Á cũng như là yếu tố chính của liên kết từ Đông sang Tây, từ Bắc tới Nam trong cộng đồng Châu Á. Vì vậy, với Mỹ, Việt Nam là một đối tác hết sức quan trọng".

Cùng ngày, Giáo sư Carl Thayer từ học viện Quốc phòng Úc cho rằng cả Việt Nam và Mỹ cùng có lợi trong thỏa thuận mua bán P-3. Việt Nam cũng có thể xem xét mua sắm và trang bị một số loại radar, trực thăng có thể cất cánh từ tàu khu trục.

Trong khi thị trường ngắn hạn có thể được lấp đầy nhanh chóng, giải thưởng thực sự nằm ở tiềm năng lâu dài, khách hàng quân sự đáng tin cậy, đặc biệt là Việt Nam đang sẵn sàng chi cho hiện đại hóa các lực lượng hải quân, thực thi pháp luật trên biển.

Andrew Shapiro, một quan chức cấp cao Bộ Ngoại giao Mỹ gọi quyết định này là một bước đầu tiên rất tích cực, có thể dẫn đến mở rộng hơn nữa trong những năm tới. Các công ty Mỹ đang "tăng giá" đối với thị trường tiềm năng như Việt Nam.

"Quân đội Mỹ đang rất quan tâm đến việc tăng cường hợp tác và làm việc chặt chẽ với Việt Nam. Đây là một chỉ số rất quan trọng mà Việt Nam đang trở nên thoải mái hơn với chúng ta như một đối tác tiềm năng. Tôi nghĩ rằng Bộ Quốc phòng và nhà nước nên quan tâm xây dựng dựa trên sự tiến bộ".

Shapiro cho rằng, nới lỏng lệnh cấm vận vũ khí với Việt Nam cũng có thể thúc đẩy tăng trưởng trong ngành công nghiệp phi quốc phòng của Mỹ.

Bưu điện Hoa Nam ngày 4/10 bình luận, việc Mỹ nới lỏng lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam là động thái được chính quyền Mỹ xem như rất hữu ích giúp Việt Nam đối phó với tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông, củng cố và duy trì một sự hiện diện của Việt Nam ở Biển Đông trên một số lĩnh vực.

Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh và Ngoại trưởng Mỹ John Kerry.

Mặc dù không phải một bên trong tranh chấp ở Biển Đông, Hoa Kỳ nhiều lần vẫn cảnh báo chống lại những hành động của Bắc Kinh gây rối, mất ổn định khu vực trong bối cảnh xảy ra các sự cố căng thẳng. Điển hình là tháng 5 vừa qua Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan 981 cùng đội tàu hộ tống hùng hậu trong vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của Việt Nam.

"Đó là sự tiến triển khổng lồ về mặt tâm lý trong mối quan hệ giữa Hoa Kỳ với Việt Nam. Duy trì lệnh cấm này là cái gai trong mắt những người thúc đẩy quan hệ Mỹ - Việt gần gũi hơn. Malaysia và các nước trong khu vực sẽ rất vui khi thấy Việt Nam tăng cường khả năng của mình.", Carl Thayer từ đại học Quốc phòng Úc bình luận.

Trong khi đó, ông Murray Hiebert, Phó Chủ nhiệm tổ Nghiên cứu Đông Nam Á tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và quốc tế đưa ra nhận xét này. Ông cho rằng Hoa Kỳ đã quan tâm đến việc gia tăng các mối quan hệ quân sự trong những năm gần đây, vụ giàn khoan 981 có thể trở thành động lực cho cả Mỹ và Việt Nam thúc đẩy mọi việc diễn ra.

"Giống như rất nhiều nước trong khu vực, Việt Nam đang cố gắng cân bằng quan hệ với Trung Quốc và Mỹ. Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam, cung cấp điện cho miền Bắc Việt Nam, cung cấp linh kiện cho các sản phẩm xuất khẩu nên Việt Nam chỉ có thể làm được như vậy. Đó là một cách tiếp cận được hiệu chuẩn và thận trọng", Murray Hiebert bình luận.

Còn theo ông Trang Kiến Trung từ đại học Giao thông Thượng Hải, thì hầu hết các nước, đặc biệt là các bên tranh chấp khác ở Biển Đông sẽ chỉ thấy điều này như giúp tăng cường khả năng phòng thủ hàng hải còn rất yếu của Việt Nam.

Trước đó, tờ Bangkok Post (Thái Lan) ngày 30/9 phân tích, Việt Nam chỉ cần 2 chiếc máy bay loại này là có thể giám sát toàn bộ Biển Đông.

Các nhà quan sát nhận định, động thái này rất quan trọng để thúc đẩy sự hợp tác trong tương lai. “Việc dỡ bỏ một phần lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam vì mục đích an ninh hàng hải sẽ tăng cường hợp tác quốc phòng theo hướng có lợi cho cả hai nước”, Thượng nghị sĩ John McCain nói.

Còn các quan chức ngoại giao Mỹ khẳng định việc nới lỏng lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam “không phải là một động thái chống Trung Quốc”, bởi các hệ thống vũ khí mà Mỹ cung cấp cho Việt Nam chủ yếu là để phòng thủ.
 

Theo BĐV